Kutaja Phanita

Kutaja Phanita is an Ayurvedic medicinal preparation used in treating all types of Arshas. It was formulated by Maharishi Bhela. It is good for the children.

The Reference Shloka —

पलानिदश बीजानां कुटजस्याष्टभिस्त्वचः |
पलैष्षड्भिश्च मूलस्य चतुर्भिः कुसुमस्य च ||
द्वाभ्यां पलाभ्यां पत्रस्य सहितानि चतुष्टये |
जलाढकानां संक्षुद्य निक्षिप्याग्नावधिश्रयेत् ||
पादशेषे कषायेस्मिन् पूते वस्त्रावगालनात् |
पलानिषोडश क्षिप्त्वा पुराणस्य गुडस्य तु ||
विपच्यमाने सान्द्रत्वं प्राप्ते व्योषाब्दधान्यकैः |
जंबूपल्लवचूतास्थिदाडिमत्वग्वचाभयाः ||
पाठाजातीफलाजाजीहिंगुलातिविषागुहाः |
तिक्ता शाल्मलिनिर्यास नागफेनयुजोपि च ||
पृथक्कर्षमितास्सम्यक् चूर्णिकृत्यात्र तद्रजः |
अवकीर्यानुलोड्यानु संयोज्या भावतारायेत् ||
दध्याच्च शीते क्षौद्रस्य प्रस्थमस्मिन् सुभाजने |
आदाय सम्यक् रक्षेच्च यथाकालं सुशीलीतः ||
फाणितं कौटजं भेलमुनिना विहितोर्शसां |
सर्वेषां शमनायालं बालेष्वप्यनिवारितः ||

palānidaśa bījānāṁ kuṭajasyāṣṭabhistvacaḥ |
palaiṣṣaḍbhiśca mūlasya caturbhiḥ kusumasya ca ||
dvābhyāṁ palābhyāṁ patrasya sahitāni catuṣṭaye |
jalāḍhakānāṁ saṁkṣudya nikṣipyāgnāvadhiśrayet ||
pādaśeṣe kaṣāyesmin pūte vastrāvagālanāt |
palāniṣoḍaśa kṣiptvā purāṇasya guḍasya tu ||
vipacyamāne sāndratvaṁ prāpte vyoṣābdadhānyakaiḥ |
jaṁbūpallavacūtāsthidāḍimatvagvacābhayāḥ ||
pāṭhājātīphalājājīhiṁgulātiviṣāguhāḥ |
tiktā śālmaliniryāsa nāgaphenayujopi ca ||
pr̥thakkarṣamitāssamyak cūrṇikr̥tyātra tadrajaḥ |
avakīryānuloḍyānu saṁyojyā bhāvatārāyet ||
dadhyācca śīte kṣaudrasya prasthamasmin subhājane |
ādāya samyak rakṣecca yathākālaṁ suśīlītaḥ ||
phāṇitaṁ kauṭajaṁ bhelamuninā vihitorśasāṁ |
sarveṣāṁ śamanāyālaṁ bāleṣvapyanivāritaḥ ||

The Contents of Kutaja Phanita —

• Kutaja Bija — Seeds of Holarrhena antidysentrica
• Kutaja Twak — Bark of Holarrhena antidysentrica
• Kutaja Moola — Roots of Holarrhena antidysentrica
• Kutaja Kusuma — Flowers of Holarrhena antidysentrica
• Kutaja Patra — Leaves of Holarrhena antidysentrica
• Vyosha (Trikatu) — Shunti (Zingiber officinale) + Maricha (Piper nigrum) + Pippali (Piper longum)
• Abda (Musta) — Cyperus rotundus
• Dhanyaka — Coriandrum sativum
• Jambu Pallava — Syzygium cumini 
• Chutasthi (Amrasthi) — Mangifera indica
• Dadima Twak — Bark of Punica granatum
• Vacha — Acorus Calamus
• Abhaya (Haritaki) — Terminalia chebula 
• Patha — Cissampelos pareira 
• Jatiphala — Myristica fragrans 
• Ajaji — Cuminum cyminum
• Hingula — Ferula narthex
• Ativisha — Aconitum heterophyllum
• Guha (Prsniparni) — Desmodium gangeticum
• Tikta
• Salmali niryasa — Bombax malabaricum/ Salmalia malabarica
• Naga Phena (Ahiphena) — Papaver somniferum
• Madhu — Honey

The Indications of Kutaja Phanita —

• All types of Arshas

Dosage of Kutaja Phanita

In general 10 – 20 gms once or twice daily or as advised by the physician.

Reference —

Sahasrayogam Lehya Prakarana 18

Medical Disclaimer. The information on this site is not intended or implied to be a substitute for professional medical advice, diagnosis or treatment.