
Madhusnuhi Rasayanam is used as Rasayana that nourishes the body and mind. It has adaptogenic, neuro-immuno-endocrino modulating properties.This medicine is useful in the treatment of diabetes, tumor, fistula, ulcers, skin Diseases, etc.

The shloka —
द्विकुंडली फलत्रयं कटुत्रयं त्रिजातकं |
यवानि सेन्धवान्वितं विडङ्गसाररास्नकं ||
सभाङ्गीचव्यग्रंथिकं च धान्ययुग्मजीरकं |
समांश कुष्टचित्रकं च सारिबावराहिकं ||
अश्वगंधसंयुतं पृथक् च कर्षचूर्णितं |
मधुस्नुही तु तत्समान सर्वमानशर्करा ||
सगोघृतं समाक्षिकं सुपक्वकं रसायनं |
प्रभातकालसेवितं सुदीपनं रुचिप्रदं ||
वातपित्तरुक्षजं च श्लेष्मकं क्षयघ्नकं |
प्रमेहहारि गुल्मशूलखंडनं नृणां परं ||
सर्वधातुवर्धनं बलप्रदं सुखप्रदं |
पूज्यपादभाषितं मधुस्नुहीरसायनं ||
dvikuṁḍalī phalatrayaṁ kaṭutrayaṁ trijātakaṁ |
yavāni sendhavānvitaṁ viḍaṅgasārarāsnakaṁ ||
sabhāṅgīcavyagraṁthikaṁ ca dhānyayugmajīrakaṁ |
samāṁśa kuṣṭacitrakaṁ ca sāribāvarāhikaṁ ||
aśvagaṁdhasaṁyutaṁ pr̥thak ca karṣacūrṇitaṁ |
madhusnuhī tu tatsamāna sarvamānaśarkarā ||
sagoghr̥taṁ samākṣikaṁ supakvakaṁ rasāyanaṁ |
prabhātakālasevitaṁ sudīpanaṁ rucipradaṁ ||
vātapittarukṣajaṁ ca śleṣmakaṁ kṣayaghnakaṁ |
pramehahāri gulmaśūlakhaṁḍanaṁ nr̥ṇāṁ paraṁ ||
sarvadhātuvardhanaṁ balapradaṁ sukhapradaṁ |
pūjyapādabhāṣitaṁ madhusnuhīrasāyanaṁ ||
The Contents —
- Dwi Kundali — Guduchi + Guduchi moola (Tinospora cordifolia)
- Phalatraya — Amalaki (Embelica officinale) + Haritaki (Terminalia chebula) + Bhibhitaki (Terminalia bellerica)
- Katu Traya — Sunthi (Zingiber officinale) + Maricha (Piper nigrum)+ Pippali(Piper longum)
- Trijataka — Twak (Cinnamum zeylanicum)+ Ela (Elettaria cardamomum)+ Patra (Cinnamomum tamala)
- Yavani — Trachyspermum ammi
- Saindhava — Salt
- Vidanga Sara (Vidanga Ghana satwa) — Embelia ribes
- Rasna — Pluchea lanceolata
- Bharangi — Clerodendrum serratum
- Chavya – Piper chaba
- Grandhika (Pippali moola) — Piper longum
- Dhanyaka — Coriandrum sativum
- Yugma Jeeraka — Jeeraka + Krishna Jeeraka
- Kushta — Saussuera lappa
- Chitraka — Plumbago zeylanica
- Sariba — Hemidesmus indicus
- Varahi — Dioscorea bulbifera
- Aswagandha — Withania somnifera
- Madhusnuhi — Smilax china
- Sarkara — Sugar
- Ghrita — Ghee
- Madhu — Honey
The Actions & Indications of Madhusnuhi Rasayana —
- Deepana
- Ruchya
- Vata Pittaja Rukshaja Kapha Kshaya
- Prameha
- Gulma
- Soola
- Dhatu vardhaka
- Bala Prada
- Sukhaprada
The Benefits of Madhusnuhi Rasayana —
- It improves digestion and assimilation
- It nourishes the whole body
- It is effective in diabetes, diabetic carbuncle, pain
The Dosage of Madhusnuhi Rasayana —
5 to 10 gms twice daily; twice along with boiled and cooled milk.
Reference —
Sahasra Yoga Lehya Prakarana 12
Medical Disclaimer. The information on this site is not intended or implied to be a substitute for professional medical advice, diagnosis or treatment
Hello!!
I’m Dr. Malini Bhat MD (Ayu); an Ayurvedic Doctor and a health blogger. Follow me on social media to get daily health tips which you can easily adapt to a healthy lifestyle.